Abscesos |
Bacterias (cultivo) |
Jeringa ocluida (sin aguja), frascos de hemocultivo, tioglicolato. |
Tomar la muestra tras limpieza y desinfección adecuada. Siempre que sea posible, obtener la muestra por aspiración. Las muestras de abscesos pueden inocularse en frasco de hemocultivo, aunque es conveniente en este caso enviar además muestra para su siembra directa en placas. Poco recomendable las recogidas con escobillón. |
Aspirado duodenal |
Giardia lamblia (microscopía) |
Envase estéril de boca ancha, previamente calentado a 37ºC. |
Enviar inmediatamente al laboratorio. Si la muestra se enfría es difícil observar los trofozoítos de Giardia |
Aspirado/exudado nasofaríngeo |
Bacterias (cultivo/PCR)
Virus: VRS (IC/PCR),
gripe (PCR) |
Envase estéril/torunda flexible
Envase estéril.
Para gripe, en envase específico |
|
Aspirado oído medio (timpanocentesis) |
Bacterias/hongos (cultivo) |
Envase estéril, jeringa ocluida (sin aguja) |
Enviar inmediatamente al laboratorio |
Aspirado sinusal |
Bacterias/hongos (cultivo) |
Jeringa (enviar sin aguja)
o inocular en un tubo de tioglicolato |
No válido exudado nasal
Enviar inmediatamente al laboratorio |
BAS, BAL, punción transtorácica, CTO |
Bacterias/hongos (cultivo) |
Envase estéril de boca ancha |
|
Biopsias |
Bacterias/hongos (cultivo)
Virus (PCR)
Micobacterias (tinción, cultivo) |
Envase estéril de boca ancha |
Introducir la biopsia en un contenedor con una pequeña cantidad de suero fisiológico estéril. NO usar formol. |
Catéter |
Bacterias/hongos (cultivo) |
Envase estéril de boca ancha |
Segmento distal de no más de 4 cm de longitud.
Enviar en sospecha de infección asociada a catéter, siempre junto con hemocultivo
No solicitar cultivo sistemáticamente cada vez que se retire un catéter |
Catéter urinario |
No aceptable |
|
|
Catéter drenaje |
No recomendable |
|
Enviar líquido drenaje, abscesos, aspirados |
Esputo |
Bacterias, hongos (cultivo) |
Envase estéril de boca ancha |
Es recomendable enviar el primero de la mañana, tras enjuague de la boca |
Micobacterias (tinción y cultivo) |
Envase estéril de boca ancha |
Enviar muestras de tres días consecutivos (preferible primera de la mañana) |
Exudado conjuntival/corneal |
Bacterias, hongos (cultivo) |
Torunda con medio de transporte, o inocular en tioglicolato |
|
Exudado endocervical |
Chlamydia trachomatis/gonococo (PCR) |
Torunda sin medio de transporte |
|
Bacterias (cultivo) |
Torunda con medio de transporte (2x) |
Enviar inmediatamente al laboratorio |
VPH (PCR) |
Torunda sin medio de transporte (2x) |
|
Exudado faríngeo |
Bacterias, hongos (cultivo) |
Torunda con medio de transporte |
|
Virus: gripe (PCR) |
Envase específico. Enviar con exudado nasal |
Exudado nasal |
S. aureus (cultivo) |
Torunda con medio de transporte |
Solicitar únicamente para estudio de portadores de Staphylococcus aureus |
Gripe (PCR) |
Envase específico. Enviar con exudado faríngeo |
|
Exudado oído externo |
Bacterias (cultivo) |
Torunda con medio de transporte |
|
Exudado rectal |
Bacterias (cultivo) |
Torunda con medio de transporte |
No conservar en nevera si se sospecha ITS |
Chlamydia trachomatis/gonococo (PCR)
Virus (PCR) |
Torunda sin medio de transporte |
Exudado uretral |
Chlamydia trachomatis/gonococo (PCR) |
Torunda sin medio de transporte |
|
Bacterias (cultivo) |
Torunda con medio de transporte |
No conservar en nevera si se sospecha ITS |
Mycoplasma hominis
Ureaplasma urealyticum (cultivo) |
Torunda con medio de transporte especial. Llamar al laboratorio |
|
Exudado vaginal |
Bacterias, hongos (cultivo) |
Torunda con medio de transporte (x2) |
No conservar en nevera si se sospecha ITS |
Exudado vagino-rectal |
Streptococcus agalactiae (cultivo) |
Torunda con medio de transporte |
|
Heces |
Bacterias (cultivo) |
Envase estéril de boca ancha |
|
Toxina de Clostridium difficile (IC/PCR) |
Envase estéril de boca ancha |
|
Parásitos (microscopía) |
Transporte con S.A.F.
Portaobjetos en envase estéril de boca ancha |
3 de 3 días no consecutivos. Para investigación de oxiuros, tomar la muestra mediante técnica de Graham (al levantarse por la mañana y antes de lavarse adherir papel autoadhesivo transparente (papel de celo) por los márgenes anales y pegar sobre una de las caras de un portaobjetos, ajustándose a su medida) |
Rotavirus, adenovirus (IC) |
Envase estéril |
|
Heridas, úlceras, quemaduras, mordeduras |
Bacterias, hongos (cultivo) |
Envase estéril (biopsia), jeringa ocluida (sin aguja), tioglicolato, torunda con medio de transporte |
Tomar la muestra tras limpieza y desinfección adecuada. Siempre que sea posible, obtener la muestra por aspiración.
Poco recomendables las recogidas con escobillón, preferible enviar biopsia: introducir la muestra en un contenedor con una pequeña cantidad de suero fisiológico estéril y NO usar formol |
Jugo gástrico |
Micobacterias (tinción, cultivo/PCR) |
Envase estéril de boca ancha |
|
Lentes de contacto |
Bacterias/hongos (cultivo)
Parásitos: Acanthamoeba (microscopía, cultivo) |
Enviar lentes en su estuche y también el frasco de líquido de conservación |
|
Lentes terapéuticas |
Bacterias/hongos (cultivo) |
Envase estéril de boca ancha/tioglicolato |
|
Lesiones fúngicas (piel, pelo, uñas) |
Hongos (cultivo) |
Envase estéril/placa de Petri/torunda sin medio de transporte |
|
Líquido amniótico |
Bacterias, hongos (cultivo) |
Envase estéril, jeringa ocluida (sin aguja), tioglicolato, frascos de hemocultivo |
|
Virus (PCR) |
Envase estéril |
|
Líquido cefalorraquídeo |
Bacterias (cultivo, Ag de neumococo por IC) |
Envase estéril |
Enviar inmediatamente al laboratorio.
Si no es posible, la muestra para cultivo debe dejarse a temperatura ambiente.
Para el resto de estudios puede refrigerarse.
Si se extrae más de un tubo, enviar el extraído en segundo lugar a Microbiología.
Indicar siempre por orden de preferencia los estudios a realizar |
Hongos (cultivo) |
Envase estéril |
Virus (PCR) |
Envase estéril |
Serología (ELISA) |
Envase estéril |
Parásitos |
Envase estéril |
Micobacterias (tinción, cultivo, PCR) |
Envase estéril |
Líquidos estériles (articular, ascítico, bilis, pericárdico, peritoneal, pleural) |
Bacterias (cultivo) |
Envase estéril/frascos de hemocultivo |
Enviar inmediatamente al laboratorio. Si no es posible, la muestra para cultivo debe dejarse a temperatura ambiente.
Para el resto de estudios puede refrigerarse.
Indicar siempre por orden de preferencia los estudios a realizar |
Hongos (cultivo) |
Envase estéril |
Virus (PCR) |
Envase estéril |
Parásitos |
Envase estéril |
Parásitos |
Envase estéril |
Médula ósea |
Bacterias/hongos (cultivo) |
Envase estéril/frascos de hemocultivo |
|
Parásitos: Leishmania (microscopía) |
Envase estéril |
Micobacterias (tinción, cultivo, PCR) |
Nódulos genitales |
Bacterias (cultivo) |
Jeringa/ Envase estéril |
Aspirado nódulo |
Orina (micción limpia o sondaje) |
Bacterias, hongos (cultivo) |
Envase estéril de boca ancha, sin conservante
Tubos con conservante |
|
Antígeno de neumococo/Ag de Legionella (IC) |
Envase estéril de boca ancha |
Chlamydia/gonococo (PCR) |
Envase estéril de boca ancha |
Micobacterias (tinción, cultivo) |
Envase estéril de boca ancha |
Enviar 3 muestras de orina de 3 días consecutivos, con volumen mínimo de 20 ml cada muestra.
No enviar muestras de orina de 24 horas |
Orina punción suprapúbica |
Bacterias (cultivo) |
Jeringa ocluida |
Diagnóstico de bacteriuria por anaerobios y de ITU en niños |
Prótesis y material protésico (prótesis articulares, válvulas, port-a-cath…) |
Bacterias (cultivo/PCR 16s)
Hongos (cultivo)
Micobacterias (tinción, cultivo, PCR 16s) |
Contenedor estéril apropiado según tamaño |
Añadir un pequeño volumen de suero fisiológico estéril a las piezas pequeñas para evitar su desecación |
Raspado corneal, córnea, casquete corneal |
Bacterias/hongos (cultivo) |
Inoculación directa en medios de cultivo (tioglicolato) |
Contactar previamente con el S. de Microbiología |
Sangre |
Hemocultivo |
Frascos de hemocultivo |
Realizar siempre dos extracciones de sangre (tres en sospecha de endocarditis) de punciones independientes de vena periférica con un intervalo de entre 10 y 60 minutos. En adultos, cada extracción será de 20 ml (10 ml en frasco aerobio y 10 ml en anaerobio, por este orden). |
Serología |
Suero (gelosa) |
|
Virus |
Plasma (EDTA o K7) |
|
Carga viral |
Plasma (EDTA con gelosa “tubo de tapón blanco”) |
|
Parásitos (tinción, IC) |
Sangre no coagulada (EDTA) |
|
Micobacterias |
Frasco de hemocultivo especial |
Frasco especial para micobacteriosis diseminada o fungemia. Contactar con Microbiología. |
Secreción prostática |
Bacterias, hongos |
Envase estéril de boca ancha |
|
Semen |
Bacterias (cultivo) |
Envase estéril de boca ancha |
|
Úlceras (frotis) |
Virus: VPH, herpes (PCR) |
Torunda seca (x2) |
|
Válvulas, verrugas cardiacas |
Bacterias (cultivo, PCR 16s)
Hongos (cultivo) |
Envase estéril de boca ancha |
|
Verrugas genitales |
VPH |
Escobillón seco (x2) |
|